Odporność psychiczna to pewne kompetencje i strategie, których może uczyć się każde dziecko. Dzieje się to w relacji z ważnymi dla dziecka dorosłymi – rodzicami, opiekunami, wychowawcami, innymi specjalistami. Dzieci odporne psychicznie skuteczniej radzą sobie z sytuacjami stresującymi, z napływem silnych emocji – na przykład złością.
Na odporność psychiczną między innymi składa się:
- poczucie kompetencji dziecka
- poczucie własnej wartości
- poczucie przynależności i budowanie relacji z bliskimi ludźmi
- strategie na kryzysy i sytuacje trudne.
Poczucie kompetencji u dziecka wpieramy poprzez zapraszanie do podejmowanie „małych” decyzji (na przykład pomysł na posiłek czy wspólne spędzenie poranka), rozmowy o popełnianiu błędów – poprzez bajki czy nasze prawdziwe historie, słuchanie od najmłodszych lat komunikatów dzieci, a także poprzez zabawy w których podążamy za dzieckiem.
Poczucie własnej wartości u dzieci wspieramy poprzez pokazywanie dzieciom, że są dla nas ważne, dawanie im szansy na sukces, pokazywanie, że są częścią rodziny. Cenne jest pokazywanie dzieciom naszych postaw i zadbanie o własne poczucie własnej wartości jako rodzica.
Poczucie przynależności i budowanie relacji z bliskimi ludźmi kształtujemy na co dzień w prostych zabawach z dziećmi, także poprzez pokazywanie zdjęć, opowiadanie historii rodzinnych i dbanie o ważne dla nas kontakty również poza domem.
Strategie na kryzysy i sytuacje trudne warto omawiać z dziećmi kiedy są w tak zwanej równowadze emocjonalnej a co za tym idzie są wtedy skłonne do uczenia się. Można omawiać wtedy gotowe sposoby na sytuacje trudne, sposoby radzenia sobie np. ze złością, poprzez czytanie książek na ten temat czy zabaw. Szczególnie ważne jest dbanie o regulacje ciała dzieci (sen, jedzenie, picie, wypróżnianie, ruch).
Psycholog Monika Gierszewska